Džamija Šejh Lutfulah u Iranu našla se na listi sedam nepoznatih čuda naše planete koju je objavio Sajt Quora.com.
Ova džamija smatra se arhitektonskim remek djelom iranske safavidske arhitekture i nalazi se na istočnoj strani trga Nakš-e Džahan u centru Isfahana. Jedinstvena je po tome što nema minareta niti dvorište. Kupola džamije je monumentalna i prekrivena je pločicama koje mijenjaju boju tokom dana, od smeđe do roze.
Ulazna kapija u obliku je spuštenog polumjeseca. Takođe, donja fasada džamije i ulazni hodnik su od mermera, dok su haft-rangi pločice („sedmobojne“, polihromni mozaik) korišćene za ukrašavanje gornjih dijelova strukture. Primjenu kaligrafija i pločica, koji prevazilaze ljepotu i kvalitet svega do tada stvorenog u islamskom svijetu, nadgledao je lično majstor kaligrafije Ali Reza Abasi.
Nasuprot jednostavnoj strukturi ove džamije, spoljašnji i unutrašnji zidovi su izuzetno kompleksno ukrašeni, a u njenoj izgradnji su korišćeni najbolji materijali i unajmljene su najtalentovanije zanatlije.
Robert Bajron je zapisao svoje utiske: Ne znam za savršeniji primjer persijske islamske genijalnosti od unutrašnjosti kupole:
“Kupola je izdubljena mrežom segmenata limunastog oblika koje se smanjuju po površini i obrazuju pauna na vrhu… Mihrab u zapadnom zidu je emajliran sitnim cvjetovima na prostranoj plavoj livadi. Svaki dio dizajna, svaka površina, svako ponavljanje, svaka zasebna grana ili cvijet ima svoju sjetnu ljepotu. Ali ljepota cjeline dolazi do izražaja kada se krećete. Opet, ističe se igra svjetlosti uglačanih i neuglačanih površina; tako da se svakim korakom pretvaraju u bezbroj sjajnih nijansi… Nikada do sada nisam naišao na sjaj ove vrste.“
Taj „paun“ koji se može vidjeti u središtu unutrašnje strane kupole je jedna od jedinstvenih karakteristika džamije. Ako posmatrač stoji na kapiji unutrašnjeg hodnika i pogleda ka centru kupole, može uočiti pauna čiji rep čine sunčevi zraci koji dolaze iz otvora u plafonu.
Na unutrašnjoj strani kupole uočava se estetska svrha dugog, niskog, sumornog prolaza koji vodi do kupolaste odaje, te se u nju ulazi je sa povećanim osjećajem uzbuđenosti. Skučenost hodnika ustupa mjesto ogromnoj i visokoj odaji, a tama je otklonjena jarkim prirodnim osvjetljenjem koje dolazi kroz mnoge prozore.
Barbara Brend ju je opisala na sljedeći način: „Tirkizni odsjaj luka se nazire ispod kupole, u kome se koncentrični prstenovi sa po 32 romba smanjuju približavanjem ka centru, što daje utisak osvijetljenosti. Moćan dizajn, koji odaje osjećaj kretanja i postojanosti, naglašava vjersku simboliku, govoreći o harmoniji univerzuma. … Sistem potpore kupole sadrži osam velikih lukova oslikanih tirkiznim mozaikom koji se uzdiže do vrha zida. Među njima su rombasti spojevi parusa i trompova. U okviru kupole, slojevi pločica formiraju oblik vijenca rešetkasto isprekidanog običnom opekom, koji se postepeno smanjuje dok se ne spoje sa središnjim dijelom ukrašenim arabeskama”.
Arhitekte kompleksa su Šejh Bahai (glavni arhitekta) i Ustad Mohamed Reza Isfahani.
Izgradnja džamije je počela 1603. a završena je 1619.godine.
